Tüm Gönderiler

Google PageSpeed Insights Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Web siteniz yavaş açılıyorsa, kullanıcılarınız muhtemelen daha hızlı alternatiflere yöneliyordur. Google ise bu kullanıcı davranışlarını ciddiye alıyor. Bu nedenle, site hızı artık yalnızca bir kullanıcı deneyimi meselesi değil, aynı zamanda bir SEO kriteri haline geldi. İşte tam bu noktada devreye “Google PageSpeed Insights” giriyor. Bu araç sayesinde web sitenizin performansını detaylı şekilde analiz edebilir, eksikleri görebilir ve iyileştirmeler yapabilirsiniz. Ancak bu araç sadece bir skor göstergesi değil; detaylı raporlarıyla web sitenizin nerelerde zaman kaybettiğini, hangi dosyaların yükleme süresini uzattığını ve nasıl optimize edilebileceğini size anlatır. Bu yazıda PageSpeed Insights’ın ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve skorunuzu nasıl yükseltebileceğinizi adım adım ele alacağız.

PageSpeed Insights Nedir?

Google PageSpeed Insights (PSI), web sitenizin hem mobil hem de masaüstü cihazlardaki hız ve performansını ölçen ücretsiz bir analiz aracıdır. Google tarafından geliştirilen bu araç, hem teknik bilgiye sahip olanlara hem de olmayanlara hitap eder. Site URL’nizi girerek saniyeler içinde detaylı bir performans analizi alabilirsiniz. PSI, sitenizin yüklenme süresi, etkileşim süresi, görsel optimizasyon düzeyi ve daha birçok kritik performans metriklerini inceler.

Özellikle Google’ın Core Web Vitals (Temel Web Hayati Verileri) güncellemelerinden sonra, bu veriler daha da önemli hale geldi. PageSpeed Insights, bu metrikleri size sunar ve iyileştirme önerileriyle birlikte detaylı bir yol haritası çıkarır.

Web Sitesi Performansının Önemi

Ziyaretçilerin yüzde 50’sinden fazlası, bir sayfanın 3 saniyeden uzun sürede açılması halinde siteyi terk ediyor. Bu durum sadece potansiyel ziyaretçilerin kaybı anlamına gelmez, aynı zamanda Google sıralamalarında da gerileme yaşanmasına neden olur. Google, kullanıcı deneyimini en üst seviyede tutmak için hızlı yüklenen siteleri önceliklendirir. Dolayısıyla PageSpeed Insights gibi araçlar sadece analiz yapmak için değil, rekabet avantajı elde etmek için de gereklidir.

PageSpeed Insights Skoru Ne Anlama Gelir?

Google PageSpeed Insights, 0’dan 100’e kadar bir skor sunar. Bu skor, web sitenizin hızını ve genel performansını özetleyen bir göstergedir:

0–49 (Kırmızı): Düşük Performans
50–89 (Turuncu): Orta Düzey Performans
90–100 (Yeşil): İyi Performans

Bu skorlar, Lighthouse adlı açık kaynaklı bir performans analiz aracından alınan metriklere dayanır. Skor ne kadar yüksekse, siteniz o kadar iyi optimize edilmiştir ve kullanıcılarınız için o kadar hızlı açılır.

Skorun Arka Planındaki Hesaplama

PageSpeed Insights skoru, belirli metriklerin ağırlıklı ortalamasına göre hesaplanır. En önemli metrikler şunlardır:

First Contentful Paint (FCP)
Largest Contentful Paint (LCP)
Cumulative Layout Shift (CLS)
Speed Index
Time to Interactive (TTI)
Total Blocking Time (TBT)

Bu metriklerin her biri, farklı kullanıcı deneyimi sorunlarına işaret eder. Örneğin, LCP’nin yüksek olması büyük görsellerin optimize edilmediğini gösterirken, TBT’nin yüksek olması JavaScript dosyalarının sayfa yüklemesini engellediğini gösterir.

PageSpeed Insights Skoru SEO’yu Nasıl Etkiler?

Sayfa Hızı ve Google Sıralamaları

Google, site hızını doğrudan bir sıralama faktörü olarak kullanır. Özellikle mobil kullanıcılar için site hızı, sıralamaları doğrudan etkileyen kriterlerden biridir. 2018 yılından bu yana Google, mobil site hızına daha fazla önem veriyor. Eğer siteniz yavaşsa, sıralamalarda geri düşme ihtimaliniz oldukça yüksektir. Yani, hız skorunuzu iyileştirmek sadece kullanıcılarınızı memnun etmekle kalmaz, aynı zamanda Google gözünde daha değerli hale gelmenizi sağlar.

Kullanıcı Deneyimi ile SEO Arasındaki Bağlantı

SEO yalnızca anahtar kelimelerle değil, kullanıcı deneyimiyle de ilgilidir. Kullanıcılar hızlı açılan, kaydırması kolay ve içeriklere rahatça ulaşılabilen siteleri tercih eder. Bu yüzden Google, kullanıcıların deneyimlerini analiz ederek sayfa performansına büyük önem verir. PageSpeed Insights, kullanıcı deneyimini doğrudan etkileyen metrikleri raporladığı için, SEO stratejilerinizin vazgeçilmez bir parçası haline gelir.

Google PageSpeed Insights Nasıl Kullanılır?

Google’da “PageSpeed Insights” yazarak aracı açın ya da https://pagespeed.web.dev/ adresine gidin.
Test etmek istediğiniz sayfanın URL’sini kopyalayıp ilgili alana yapıştırın.
“Analiz Et” butonuna tıklayın ve birkaç saniye bekleyin.
Rapor ekranında hem masaüstü hem de mobil için ayrı skorları göreceksiniz.
Skorun altında yer alan öneriler kısmından iyileştirme yapmanız gereken alanları detaylıca inceleyin.

Bu işlemler sadece birkaç dakikanızı alır, ama sitenizin hızını artırmak ve SEO performansını iyileştirmek açısından büyük fark yaratır.

Mobil ve Masaüstü Sonuçlarının Farkları

PageSpeed Insights iki farklı analiz sunar: Mobil ve masaüstü. Bu analizlerin sonuçları genellikle birbirinden farklıdır. Çünkü mobil cihazlar genellikle daha düşük donanıma sahip olduğu ve mobil ağlar masaüstü bağlantılara göre daha yavaş olduğu için mobil performans daha zor optimize edilir.

Bu yüzden çoğu zaman mobil skoru masaüstünden daha düşük çıkar. Mobil skorunuzu artırmak için özellikle görsel optimizasyonu, responsive tasarım ve hafif JS/CSS kullanımı gibi alanlara odaklanmalısınız.

PageSpeed Insights Raporunu Yorumlama ve İyileştirme Stratejileri

PageSpeed Insights, analiz sonucu sitenizle ilgili bazı uyarılar gösterir. İşte en sık karşılaşılanlardan bazıları:

Görselleri Optimize Et: Büyük boyutlu veya sıkıştırılmamış görseller sitenizi yavaşlatır.
Render-Blocking Kaynakları Kaldır: CSS veya JS dosyaları, sayfanın yüklenmesini geciktirir.
Tarayıcı Ön Belleğini Kullan: Statik kaynakların ön belleğe alınmaması her ziyaretçi için sayfanın baştan yüklenmesine neden olur.
Sunucu Yanıt Süresini Azalt: Yavaş yanıt veren hosting servisleri skoru düşürür.

Bu uyarıları dikkate alarak uygun çözümleri uygulamak, skorunuzu önemli ölçüde artırabilir.

İyileştirme Önerilerinin Uygulanması

Google, sadece sorunları göstermekle kalmaz; aynı zamanda detaylı çözüm önerileri de sunar. Örneğin, büyük görseller için ideal boyutları önerir, hangi CSS/JS dosyalarının yüklemeyi engellediğini gösterir. Bu önerileri uygulamak için teknik bilgiye sahip olmanız gerekmez. WordPress gibi platformlarda bu işlemleri yapan çok sayıda eklenti vardır. Özellikle WP Rocket, LiteSpeed Cache gibi eklentiler bu konuda oldukça başarılıdır.

Hız Skorunu Etkileyen Temel Faktörler

Görsel Optimizasyon

Web sitelerinde kullanılan görseller, genellikle en büyük veri yükünü oluşturur. Optimize edilmemiş görseller, hem kullanıcıların cihazında daha yavaş yüklenir hem de sunucuya fazladan yük bindirir. Google PageSpeed Insights, büyük ve sıkıştırılmamış görselleri otomatik olarak tespit eder ve bunların ne kadar küçültülmesi gerektiğini gösterir.

İyi bir görsel optimizasyon için dikkat edilmesi gereken başlıca unsurlar:

Dosya Boyutu: Görselin kalitesini bozmadan küçültülmesi gerekir. Bunun için TinyPNG, ImageOptim, ShortPixel gibi araçlar kullanılabilir.
Görsel Formatı: JPEG ve PNG yaygın formatlar olsa da, WebP gibi yeni nesil formatlar daha yüksek kaliteyi daha küçük boyutta sunar.
Lazy Loading: Sayfa ilk yüklendiğinde sadece ekranda görünen görsellerin yüklenmesi, diğerlerinin kullanıcı sayfayı kaydırdıkça gelmesi, site hızını önemli ölçüde artırır.

Bir görsel ne kadar güzel olursa olsun, kullanıcı onu 5 saniye sonra değil 1 saniye içinde görmek ister. Dolayısıyla görselleri küçültmek sadece estetik değil, stratejik bir karardır.

Sunucu Yanıt Süresi ve Hosting Faktörleri

Sayfa hızında belki de en az dikkat edilen ama en etkili unsurlardan biri sunucu yanıt süresidir. Google PageSpeed Insights’ta “Initial server response time was short” gibi bir uyarı görüyorsanız, bu durum hosting servisinizin yavaş olduğunu gösterebilir.

Sunucu yanıt süresini etkileyen temel faktörler:

Paylaşımlı Hosting: Ucuz ama kaynakları paylaştığınız için yoğun trafik anında performans düşer.
Lokasyon: Sunucunuzun bulunduğu lokasyon ile ziyaretçinin konumu ne kadar uzaksa, gecikme o kadar artar.
Veritabanı Optimizasyonu: Özellikle WordPress gibi CMS kullanan sitelerde veri tabanı şiştiğinde sorgular yavaşlar.

Bu gibi durumlarda CDN (İçerik Dağıtım Ağı) kullanmak, sunucu yanıt süresini optimize etmenin etkili yollarındandır. Cloudflare gibi ücretsiz CDN hizmetleriyle bile bu sürede ciddi iyileştirmeler yapılabilir.

JavaScript ve CSS Optimizasyonu

Sayfa yüklenirken tarayıcının çalıştırması gereken JavaScript ve CSS dosyalarının miktarı ve konumu, site hızını ciddi biçimde etkiler. PageSpeed Insights analizinde “Render-blocking resources” veya “Minify JavaScript” gibi uyarılar sıkça karşınıza çıkar.

İşte bu alanı optimize etmek için bazı adımlar:

Minify Edin: Tüm CSS ve JS dosyalarını küçülterek boşlukları, yorum satırlarını ve gereksiz karakterleri kaldırın.
Birleştirme: Aynı türdeki dosyaları birleştirerek HTTP istek sayısını azaltabilirsiniz.
Yükleme Zamanlaması: Önemli olmayan JS dosyalarını geciktirerek (defer) veya yalnızca gerektiğinde (async) yükleyin.

Özellikle modern web sitelerinde, çok sayıda eklenti veya kütüphane kullanıldığından bu dosyalar site hızının düşmesinde başlıca suçlulardan biri haline gelir. Ancak bu optimizasyonları doğru yapmak, hem hız skoru hem de fonksiyonellik açısından dengede kalmak için kritiktir.

PageSpeed Insights’ı Tamamlayan Araçlar

Lighthouse

PageSpeed Insights skorları, temelde Lighthouse adlı açık kaynaklı analiz motoruna dayanır. Ancak, Lighthouse daha geniş kapsamlı bir analiz imkânı sunar. Chrome tarayıcısında geliştirici araçlarını açarak bu analizi doğrudan gerçekleştirebilirsiniz.

Lighthouse ile analiz yaparak;

Performans,
Erişilebilirlik (Accessibility),
En iyi uygulamalar (Best Practices),
SEO,
PWA (Progressive Web App) uyumluluğu

gibi pek çok metrikle ilgili detaylı veri elde edebilirsiniz. Bu da size sadece hız değil, genel site kalitesi hakkında daha geniş bir bakış açısı sunar.

GTmetrix

GTmetrix, kullanıcı dostu arayüzü ve kapsamlı raporlama sistemiyle öne çıkan bir başka analiz aracıdır. Lighthouse altyapısı ile çalışmakla birlikte, sayfanın yüklenme sürecini grafiksel olarak da sunar.

Öne çıkan özellikleri:

Sayfa yüklenme süresinin zaman çizelgesi
HTTP istekleri ve boyutları
Video kaydı ile yüklenme süreci analizi

GTmetrix’in bir diğer avantajı, çeşitli konumlardan test yapılabilmesidir. Böylece farklı bölgelerdeki kullanıcılar için site hızınızın nasıl değiştiğini de gözlemleyebilirsiniz.

WebPageTest

WebPageTest, profesyonel geliştiriciler tarafından sık kullanılan, oldukça detaylı bir araçtır. Gelişmiş seçenekleri sayesinde;

Bağlantı hızını (3G, 4G, DSL vs.),
Cihaz türünü,
Tarayıcıyı ve lokasyonu seçerek test yapabilirsiniz.

Ayrıca “First Byte”, “Time to Start Render”, “Fully Loaded Time” gibi metrikleri detaylı grafiklerle sunar. Bu araç, PageSpeed Insights’ın sunduğundan çok daha derinlemesine veri sağladığı için ileri düzey optimizasyonlar için oldukça faydalıdır.

Google PageSpeed Insights, modern web dünyasında dijital varlığınızı sürdürebilmeniz için vazgeçilmez bir araçtır. Artık sadece güzel bir web sitesine sahip olmak yeterli değil; o sitenin hızlı, kullanıcı dostu ve arama motorları tarafından erişilebilir olması da gerekiyor. Site hızınız ne kadar yüksekse, kullanıcı memnuniyeti o kadar artar ve Google sıralamalarında bir adım öne geçersiniz.

Bu yazıda PageSpeed Insights’ın ne olduğunu, nasıl çalıştığını, skorun SEO üzerindeki etkilerini ve raporları nasıl yorumlayabileceğinizi detaylı bir şekilde inceledik. Görsellerin optimize edilmesinden JavaScript/CSS iyileştirmelerine, sunucu yanıt sürelerinden tamamlayıcı araçlara kadar her detayı göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Elbette tüm bu işlemler bir gecede yapılacak türden değil, ancak adım adım uygulandığında sitenizin performansı gözle görülür biçimde iyileşecektir.

Unutmayın, kullanıcılar sabırsızdır. Birkaç saniyelik gecikme, onları sitenizden uzaklaştırabilir. Bu yüzden PageSpeed Insights ve benzeri araçlarla düzenli kontroller yapın, önerilere kulak verin ve sitenizi sürekli geliştirin.